Om uitval en arbeidsongeschiktheid te beperken moeten werkgevers en werknemers meer aandacht hebben voor de preventie van langdurige ziekte. Dat kan met name door scherp te blijven letten op de balans tussen belasting en belastbaarheid. Daarmee doel ik onder meer op voldoende echte vrije tijd, waarin mensen niet met hun werk bezig zijn. Ook zouden werkgevers meer aandacht moeten hebben voor de zaken die werknemers stress geven tijdens hun werk want het ziekteverzuim heeft een nieuwe recordstand bereikt.
In het eerste kwartaal van dit jaar liep het op van 5,5 procent in februari, via 5,6 procent in maart naar 6,3 procent begin april. Zo blijkt uit cijfers van arbodiensten en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Vergeleken met het eerste kwartaal van vorig jaar is de stijging nog aanzienlijker. Toen stond het gemiddelde verzuim op 4,8 procent.
Verzuim het hoogst bij contactberoepen
Volgens het CBS komen ook dit jaar de meeste ziekmeldingen uit de gezondheids- en welzijnszorg: gemiddeld 8,9 procent. In het eerste kwartaal van vorig jaar was het verzuim in deze sector nog 6,8 procent. Vooral in de verpleging, verzorging en de thuiszorg was het ziekteverzuim hoog. In de eerste 3 maanden van dit jaar lag het in deze sectoren net boven 10 procent. Dat geldt ook voor het verzuim in de kinderopvang. Vermoedelijk verklaart corona in al deze sectoren veel ziekmeldingen.
Uit de cijfers blijkt ook dat het ziekteverzuim in de horeca toeneemt, een bedrijfstak met traditioneel weinig ziekteverzuim. Begin 2022 ging het om 6 procent, een jaar eerder nog om 3,9 procent. De financiële dienstverlening had met 3,4 procent het laagste verzuim van alle sectoren.
Verzuim duurt langer
Sinds de coronapandemie is het verzuim met gemiddeld een half procent gestegen. Tussen 2019 en 2021 steeg het gemiddelde van 4,4 naar 4,9 procent. Hoe groter het bedrijf, hoe hoger het verzuim.
Het gemiddelde ging omhoog omdat het verzuim langer duurde. Meer dan een derde van het verzuim komt door werkstress. Fysiek zwaar werk zorgt voor ruim 15 procent van de ziekmeldingen.
Verzuim is ook complexer
Het verzuim ligt bij ouderen al jaren hoger dan bij jongere werknemers. Ziekteverzuim heeft bij ouderen vaak meerdere oorzaken die elkaar versterken. Herstel duurt dan meestal langer. Met de vergrijzing zal dat de komende jaren een probleem blijven. Juist 55-plussers hebben de grootste kans om arbeidsongeschikt te raken.
Achterstand UWV bij WIA-beoordelingen loopt op
Vorig jaar vroegen 78.590 langdurig zieke werknemers een uitkering volgens de WIA aan bij het UWV. Dat is een nieuw record, en een stijging van 9 procent vergeleken met 2020. Maar met 68.035 door UWV behandelde aanvragen in 2021 stijgt het aantal aanvragen harder dan UWV momenteel aan kan.
Dat het UWV nog altijd problemen heeft bij de beoordeling van WIA-claims helpt ook niet mee om het verzuim omlaag te krijgen. Als er niets verandert aan de uitvoering van ons sociale zekerheidsstelsel, verwacht ik een verdere vertraging van de sociaal-medische beoordelingen van UWV. Dit houdt werknemers langer in onzekerheid en stagneert het verdere reïntegratieproces. Ook zorgt het voor financiële stress bij werkgevers én werknemers.